दक्षिण सुडानमा दुई सैनिक अधिकारीको विवाद चर्किदा भएको सशस्त्र झडपमा परी कम्तीमा १४ जना सैनिकको मृत्यु हुनुको साथै अन्य कैयौँ घाइते भएका सेनाले बुधबार जानकारी दिएको छ । सुडान र दक्षिण सुडानको सीमामा रहेको तेलको धनी ‘अबेई बक्स’ क्षेत्र नजिकैको बजारमा सोमबार सरकारी सेना र विपक्षी लडाकुहरू सम्मिलित एकीकृत भिआइपी सुरक्षा बलका सदस्यहरूबीच झडप भएको थियो।

राष्ट्रपति साल्भा कीर र उहाँका लामो समयदेखिका प्रतिद्वन्द्वी रिक माचरबीचको कमजोर शक्ति साझेदारी सम्झौता महिनौँदेखि खुम्चिएको छ, जसले विश्वकै कान्छो राष्ट्रलाई पुनः गृहयुद्धमा फर्काउने जोखिम बढेको छ। धम्की दिइरहेको छ । दक्षिण सुडानमा २०१० को दशकमा चार लाखभन्दा बढी व्यक्तिको ज्यान लिएको थियो। गत महिना माचरलाई हत्या, देशद्रोह र मानवता विरुद्धको अपराधको आरोपमा अभियोग लगाइएको थियो र संयुक्त सरकारको पहिलो उपराष्ट्रपतिको रूपमा उहाँलाई दिइएको पद खोसिएको थियो, जसले नयाँ तनावको डरलाई बढावा दिएको हो।

दक्षिण सुडान पिपुल्स डिफेन्स फोर्स (एसएसपिडिएफ) का प्रवक्ता लुल रुआई कोआङका अनुसार सोमबारको विवाद माचर समर्थक र कीर समर्थक दुई अधिकारीहरूबीच सुरु भएको थियो । राजधानी जुबास्थित सेनाको मुख्यालयमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा कोआङले भन्नुभयो, “संकटको कारणका बारेमा दुई विरोधाभासपूर्ण विवरणहरू छन् ।

कतिपयले यसलाई चिया पसलमा दुई अधिकारीहरूबीच विशुद्ध रूपमा व्यक्तिगत विवाद थियो भनेका छन् भने केहीले यो प्रेमसम्बन्धी बिषय थियो भनेका छन् । कोआङले भन्नुभयो, “दुवै जना एउटै महिलासँग प्रेम सम्बन्ध भएको रिपोर्टपछि झगडा भएको थियो। माचर–सम्बद्ध अधिकारीले कीर–गठबन्धन समकक्षलाई गोली हानेपछि स्थिति तनावपूर्ण भएको थियो । विवादपछि उनीहरूको सम्बन्धित अंगरक्षकले गोली चलाउन बाध्य भएका थिए ।

त्यसपछि बजारबाट भड्किएको हिंसा चेकपोष्ट र ब्यारेकमा फैलिएको कोआङले बताउनुभयो। “झडपमा एसपिएलए–आईओ (माचरको पार्टी) का ६ जना र एसएसपिडिएफका आठ जना गरी कुल १४ सैनिकहरू मारिएका थिए,” कोआङले भन्नुभयो । संयुक्त राष्ट्रसङ्घका मानव अधिकार प्रमुखले गत महिना दक्षिण सुडान नयाँ युद्धको सङ्घारमा रहेको चेतावनी दिनुभएको थियो । यस बर्ष मात्र हिंसामा करिब दुई हजार सर्वसाधारणको मृत्यु भएको छ।

दक्षिण सुडानले सन् २०११ मा सुडानबाट स्वतन्त्रता प्राप्त गरेको थियो तर त्यसको अन्त्यमा पाँच वर्षसम्म गृहयुद्धमा फसेको थियो । सन् २०१८ को शान्ति सम्झौताले लडाइँ समाप्त गर्यो, तर नेताहरू चुनाव गराउन वा आफ्नो सशस्त्र सेनालाई एकताबद्ध गर्न बारम्बार असफल भएका छन्।