काठमाडौं । शैक्षिक र राजनीतिक मुद्दामा कुनै बेला माओवादी केन्द्रको विद्यार्थी संगठन अखिल (क्रान्तिकारी)लाई ‘सडक बाघ’ विद्यार्थी संगठनको संज्ञा दिइन्थ्यो । तर अहिले त्यो संगठन माउ पार्टी माओवादी केन्द्रमा जस्तै गुटवन्दीको जन्जालभित्र छ । जसले गर्दा माउ पार्टीमा अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड)ले गुट भत्काउने उदघोष गरेजस्तै विद्यार्थी संगठनमा पनि गुटवन्दी अन्त्य गनुपर्ने विषय जर्वजस्त उठ्न थालेको छ ।

प्रचण्डले पटक-पटक पार्टीभित्र ‘सकारात्मक उभार’ ल्याउन पनि पहिले पार्टीभित्रको गुट अन्त्य गर्नुपर्ने बताउँदै आएका छन् । गुटवन्दी गर्ने, जालझेल ठगठाग मात्रै गर्ने, एमाले जस्तै मात्र हुने हो भने माओवादी ब्रान्ड किन चाहियो ? त्यसलाई विघटन गरिदिए हुन्छ भन्दै पछिल्ला दिनमा प्रचण्डले पार्टीभित्रको गुटवन्दीको जालो तोडने प्रयास थालेका छन् ।

ठिक त्यस्तै विद्यार्थी संगठनभित्रको गुटवन्दीको जालो तोडने या कायम राख्ने भन्ने प्रश्न माओवादी केन्द्रको विद्यार्थी संगठनमा पनि उठेको छ । संगठनभित्र देखिने गरेका अनेक ‘टावर’ भत्काउन अहिलेको सम्मेलनवाट नेतृत्व चयन गर्नुपर्ने विधार्थी संगठनभित्र पनि वहस शुरु भएको छ । त्यसका लागि अबको अखिल (क्रान्तिकारी)को नेतृत्व कसको काँधमा जिम्मा लगाउने ? नेतृत्वको खोजी शुरु भएको छ ।

अखिल क्रान्तिकारीको २२ औं राष्ट्रिय सम्मेलन अहिले सम्मुखमा छ । भोलि छाडी पर्सिबाट अर्थात असोज १४ देखि १६ सम्म क्रान्तिकारीको सम्मेलन हुदैछ । काठमाडौंको प्रज्ञा भवनमा क्रान्तिकारीको २२ औं राष्ट्रिय सम्मेलन आयोजना हुन लागेको अध्यक्ष रञ्जित तामाङले बताए ।

सम्मेलनले अवको दुई वर्ष संगठन हाक्ने नयाँ नेतृत्व चयन गर्नेछ । त्यही कारण पनि माउ पार्टी माओवादी केन्द्रमा अध्यक्ष प्रचण्डले पछिल्ला दिनमा पार्टी पूर्ननिर्माणका लागि सोचे अनुसारको नेतृत्व विद्यार्थी संगठनभित्र पनि सम्मेलनवाट खोजी गर्नुपर्ने आवाज उठेको हो ।

विद्यार्थीको अध्यक्षका लागि अहिलेका उपाध्यक्ष र महासचिवसम्म अध्यक्षका आकाक्षी छन् । उपाध्यक्षहरु सुरेन्द्र बस्नेत, दिपक देवकोटा, तिलकराज भण्डारी, पञ्चा सिंह, विजय गौतम, दिपेश पुन र महासचिव उत्तम अधिकारी अहिले अध्यक्षको आकाक्षी छन् । यसमध्ये प्रचण्डको सोच अनुसार विद्यार्थी संगठनलाई गुटविहिन बनाएर कसले हाक्न सक्छन् ? भन्ने गरी प्रचण्डले आकाक्षी नेताहरुको नाडी छाम्न थालेका छन् । त्यही क्रममा उनले आकाक्षी नेताहरुलाई मंगलवार आफ्नै निवास खुमलटारमा बोलाएर दिनभर जसो वान अन वान (एक्लाएक्लै) छलफल गरेका छन् ।

तर उनले आकाक्षीमध्येवाट यसैलाई अध्यक्ष बनाउने भन्ने गरी ‘ग्रिन सिंग्नल’ दिएका छैनन । प्रचण्ड भेटेका एक विद्यार्थी नेताले भने,–‘सवै आकाक्षीहरुसँग अध्यक्षले भेटनुभएको छ, सवैका कुरा खुलस्त सुन्नुभएको छ । कसैलाई पनि निरास बनाउनु भएको छैन । सवैलाई उत्साहित नै बनाएर पठाउनु भएको छ । हेरौं, अव पार्टीले कसलाई नेतृत्वको जिम्मा लगाउँछ ?’

प्रचण्डले आकाक्षी सँग एक चरण छलफल गरेपछि वुधबार स्थायी समितिमा यस विषयमा छलफल गर्ने जानकारी विद्यार्थी नेताहरुलाई दिएका छन् ।

१० वर्षे माओवादी जनयुद्दवाट खारिएर आएको विद्यार्थी नेताहरुको अन्तिम पुस्ताले यो सम्मेलनबाट नेतृत्व पाउनेछन् । त्यसपछि भने जनयुद्दको प्रत्यक्ष राप-ताप नभोगेको विद्यार्थी नेताहरुमा नेतृत्व हस्तान्तरण हुनेछ । जनयुद्दमा आफैले खेपे भोगेको र त्यही भट्टीवाट खारिएर आएका नेताहरुले नेतृत्व हाक्ने यो सम्मेलन अन्तिम सम्मेलन हुने भएकाले पनि नेतृत्वमा कसले बाजी मार्ला भन्ने चासो पनि क्रान्तिकारीका विद्यार्थीहरुमा बढेको छ ।

रञ्जित तामाङ नेतृत्वको अहिलेको यो नेतृत्व सम्मेलनमा पहिलो पटक निर्वाचन विधिवाट निर्वाचित भएर आएको हो । तर निर्वाचनवाट आउँदा जित हुने पक्ष उत्साहित हुने र पराजित पक्ष निराश हुने अवस्था देखिएपछि र निर्वाचन परिणामले संगठनको तल्लो तहसम्मै कित्तावन्दीका साथ गुटवन्दी झन मौलाउने देखेपछि यसपटक विद्यार्थी नेताहरुलाई प्रचण्डले निर्वाचनमा जान नदिने रणनीति बनाएका छन् ।

विधार्थी संगठनका नेताहरुलाई पटक-पटक आफ्नै निवास खुमलटारमा बोलाएर प्रचण्डले निर्वाचन नभई सहमतिमा नेतृत्व चयन गर्न आग्रह् समेत गरिरहेको अध्यक्षका आकाक्षी विद्यार्थी नेताहरुले नै बताएका छन् । प्रचण्डले उपाध्यक्ष र महासचिव सम्मवाट सहमतिमा नेतृत्व चयन गर्न विद्यार्थी नेताहरुलाई निर्देशन गरिसकेका छन् ।

‘सबैले ‘म’ हुन्छु भन्ने होइन, सबैले ‘म’ नयॅा भूमिकामा जान्छु भन्नु नै तपाईहरुको विद्यार्थी संगठनको नेतृत्व सम्वन्धी समाधान हो’ प्रचण्डले आकाक्षी नेताहरुलाई बोलाएर निर्देशन दिएका छन् ।

आकाक्षी नेता कुन कस्ता ?

अखिल क्रान्तिकारीको सम्मेलनमा झण्डै आधा दर्जन वढी विद्यार्थी नेताहरु अध्यक्षका आकाक्षी छन् । अध्यक्षको दौडमा अहिलेका उपाध्यक्ष सुरेन्द्र बस्नेत, दिपक देवकोटा, विजय गौतम, पञ्चा सिंह, तिलकराज भण्डारी, दिपेश पुन, रविकिरण यादव र इन्द्र भुसाल र महासचिव उत्तम अधिकारी छन् ।

जसमध्ये पनि उपाध्यक्ष बस्नेत, भण्डारी, सिंह र महासचिव अधिकारी मुख्य आकाक्षी रहेको विद्यार्थी संगठनभित्र चर्चा चल्ने गरेको छ । उपाध्यक्ष देवकोटा र सिंह नेता जर्नादन शर्मासँग नजिक रहेकोले यी दुईमध्ये एक आकाक्षी रहने तर त्यसमा सिंहलाई शर्माले अगाडी सार्ने चर्चा विद्यार्थी संगठनभित्र छ । तर देवकोटाले आफु पनि अध्यक्षको दावेदार भएको बताएका छन् ।

सम्मेलनवाट नेतृत्व हत्याउन आकाक्षी नेताहरुले पार्टीका एक एक जना नेताहरुलाई ‘टावर’ बनाएका छन् । जस्तोकी बस्नेतले आफुलाई वर्षमान पुन र शक्ति बस्नेतको समर्थन रहेको बताईरहेका छन् । सिंह र देवकोटाले जर्नादन शर्मा, भण्डारीले कृष्णवहादुर महरालाई आफनो ‘टावर’ नेताका रुपमा चिनाईरहेका छन् ।

अध्यक्षकै प्रत्याशी महासचिव अधिकारीलाई पनि पम्फा भुसाल, विद्यार्थी फ्याक्सन इन्चार्ज हितमान शाक्य लगायत नेताको साथ रहेको चर्चा विद्यार्थी संगठन भित्र हुने गर्छ । तर उनले आफु नेताको ‘टावर’मा भन्दा विद्यार्थी संगठनलाई सन्तुलनमा मिलाएर लैजान सवैको साझा र सहमतिको दावेदारका रुपमा प्रस्तुत भएको विद्यार्थीमाझ बताउने गरेका देखिन्छ ।

विद्यार्थी संगठनभित्र गत सम्मेलनको चुनावमा अनिल शर्मा र रञ्जित तामाङ वीचको प्यानल प्रतिस्पर्धा भएपछि देखिएको चरम गुटवन्दीमा पनि महासचिव अधिकारीले भने दुवै समुहका वीचमा रहेर सन्तुलनकारी भूमिका खेलेको चर्चा विद्यार्थी संगठनभित्र हुने गर्छ ।

उनले गुण र दोषका आधारमा संगठनभित्र जिम्मेवारी र कार्यक्षमता प्रर्दशन गर्ने गरेको चर्चा विद्यार्थी संगठनमा छ ।

उपाध्यक्ष बस्नेत माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आएपछि माओवादी पार्टीमा पुगेका थिए । त्यस अगाडी उनी एमाले अखिलमा थिए । एमाले अखिलबाटै उनले आरआर क्याम्पसको स्ववियु सदस्य, सहसचिव र उपाध्यक्ष सम्मको भूमिका निर्वाह गरेका थिए । तर उनका दाई पुष्पराज बस्नेत र भाई धिरेन्द्र बस्नेत भने माओवादी युद्दमा सहभागी भई राज्यवाट वेपत्ता पारिएका थिए ।

पत्रकारिता र राजनीति शास्त्रमा स्नातकोत्तर र कानुनमा स्नातक गरेका बस्नेत वढी प्रचारमुखी नेता पनि हुन् । उनी अहिले त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट पिएचडीसमेत गर्दैछन् ।

देवकोटा राजनीति शास्त्रमा पिएचडी गदैछन् । उनले जनयुद्दका क्रममा महासचिव अधिकारीसँगै ४ वर्ष भन्दा लामो समय जेल जीवन विताएका थिए । उपत्यकामा क्याम्पस जिल्लाको अध्यक्ष, केन्द्रीय समिति, बागमती प्रदेश इन्चार्ज, दुई पटक उपाध्यक्ष भईसकेका छन् देवकोटा ।

सल्यान घर भएका अर्का अध्यक्षका प्रत्याशी भण्डारी उपत्यका वाहिर वढी संगठनको काममा भिजेका नेता हुन् । उनले राप्ती क्षेत्र र लुम्बिनी क्षेत्रमा वसेर काम गरेको वढी अनुभव छ । उनलाई अध्ययनशील नेताका रुपमा पनि क्रान्तिकारीका विधार्थीहरुले चिन्ने गरेका छन् ।

उपाध्यक्ष सिंह कर्णाली प्रदेशको माओवादी केन्द्रको प्रदेश सदस्य पनि हुन् । महिलाबाट नेतृत्व हत्याउने दौडमा उनी अहिले लागेकी छिन् । क्रान्तिकारीको १७ औं राष्ट्रिय सम्मेलनवाट केन्द्रीय समितिमा निर्वाचित सिंह महिलाले यसपटक क्रान्तिकारीको नेतृत्व पाउनु पर्ने भन्दै दौडमा छिन् । त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट राजनीति शास्त्रमा उनले एमए गरेकी छिन् ।

महासचिव अधिकारी जनयुद्दका क्रममा चार वर्ष भन्दा लामो समय जेल वसेका विद्यार्थी नेता हुन् । उनीसँग क्याम्पस जिल्ला समितिको सचिव, ललितपुर जिल्लाको दुई कार्यकाल अध्यक्ष, केन्द्रीय सदस्य, बाग्मति प्रदेश इन्चार्ज, महासचिव भएको अनुभव पनि छ । संगठनमा उनी वैचारिक, आथिर्क रुपमा पारदर्शी र सवैलाई मिलाउन सक्ने सन्तुलनकारी नेताका रुपमा चिनिन्छन् । अन्र्तमुखी स्वभावका उनले राजनीतिशास्त्रमा एमए, कानुनमा एलएलएम सम्मको अध्ययन गरेका छन् ।

अर्का उपाध्यक्ष विजय गौतम भद्र, शालीन र कम बोल्ने नेतामा पर्छन् । उनी अहिले त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट पिएचडी गर्दैछन् । हेटौँडा क्याम्पसको स्ववियु सभापति समेत भईसकेका उनी क्रान्तिकारीको १८ औं राष्टिय सम्मेलनबाट केन्द्रीय सदस्य भएका थिए । उपाध्यक्ष नै रहेका दिपेश पुन उपराष्ट्रपति नन्दवहादुर पुनका छोरा हुन् । उनले पनि अध्यक्षमा दावी गरेका त छन्, तर उनी अध्यक्षका भन्दा पनि यो कार्यकाल महासचिव र अर्काे कार्यकाल अध्यक्ष हुने गरी अगाडी वढ्न खोजेका छन् ।