आइतबार, माघ १३, २०८१

बच्चाकाे लागि वाकरको प्रयोग कति उपयुक्त ?

डा. बाबुराम पाण्डे २०८१ पुष २ गते १६:४८

शिशुहरुले छिटो चल्न-हिंड्न सिक्छन् भनेर वाकरमा राख्नु अहिले सामान्य भइसकेकाे छ । उभिने बेला भएका शिशुलाई वाकर, कार सिट, स्ट्रोलर, बाउन्सर, स्वीङ जस्ता उपकरणमा राख्ने क्रम दिनानुदिन बढ्दाे छ ।

Advertisement

तर लामो समयसम्म यस्ता उपकरणमा राख्दा शिशुकाे विकास नभइ यसले उनीहरुमा नराम्राे असर पुर्‍याउन सक्छ । बच्चालाई लामो समयसम्म यी यन्त्रमा राख्दा कन्टेनर बेबी सिन्ड्रोमकाे समस्या देखिन सक्छ ।

कन्टेनर बेबी सिन्ड्रोम भनेको शिशुहरूलाई लामो समयसम्म चल्न-फिर्ता गर्न नसकिने उपकरणहरूमा राख्दा हुने शारीरिक, विकासात्मक र मनोवैज्ञानिक समस्या हो। यसमा शिशुहरूलाई कार सिट, स्ट्रोलर, बाउन्सर, स्विङ, वा क्यारेयरजस्ता उपकरणहरूमा धेरै समय बिताउन दिइन्छ, जसले उनीहरूको स्वतन्त्र रूपमा चल्ने र आवश्यक मोटर सीप विकास गर्ने क्षमतामा बाधा पुर्‍याउँछ।

कारणहरू:

शिशुलाई राख्न सजिलो भएकोले कन्टेनरहरूको अत्यधिक प्रयोग।

शिशुलाई पेटमा सुताएर खेल्न (टमी टाइम) पर्याप्त समय नदिने।

शिशुलाई खुला ठाउँमा चल्न-फिर्ता गर्ने अवसर नदिने।

लक्षण र समस्या:

१ शारीरिक समस्या:

प्लाजिओसेफाली (टाउको च्यापिनु):उपकरणमा लामो समय बस्दा टाउकोको भाग समतल हुनु।

टोर्टिकोलिस: घाँटीको मांसपेशी खुम्चिनु, जसले गर्दा शिशुको टाउको एउटा तिर मात्र झुकेको देखिन सक्छ।

मोटर विकासमा ढिलाइ (रोल गर्ने, बस्ने, वा घस्रने समय ढिलो हुनु)।

२ विकासात्मक समस्या

घाँटी, पेट, र माथिल्लो शरीरको मांसपेशी कमजोर हुनु।

समन्वय र सन्तुलन बिग्रिनु।

१ मनोवैज्ञानिक र ब्यवहारिक असरहरू:

परिश्रम र वरपरको संसार अन्वेषण गर्न नपाउँदा संवेदी अनुभवमा कमी।

संज्ञानात्मक (बौद्धिक) र भावनात्मक विकासमा असर।

रोकथामका उपायहरू:

टमी टाइम:शिशुलाई दिनमा केही पटक पेटमा सुताएर खेल्न लगाउने।

कन्टेनरको सीमित प्रयोग:यात्रा वा विशेष अवस्थाहरूमा मात्र प्रयोग गर्ने।

भिन्न-भिन्न अवस्थामा खेलाउने:शिशुलाई टाउको, पेट, र छेउमा सुताएर खेल्न दिनु।

खुला गतिविधि:शिशुलाई सपाट सतहमा उमेरअनुसारका खेलौनासँग खेल्न दिनु।

समाधान:
यदि शिशुमा कन्टेनर बेबी सिन्ड्रोमका लक्षण देखिन्छन् भने:

बाल रोग विशेषज्ञ वा भौतिक चिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस्।

मांसपेशी बलियो बनाउने र ढिलाइ भएका सीप सुधार गर्ने व्यायामहरू गराउनुहोस्।

शिशुलाई स्वतन्त्र रूपमा चल्न र खेल्न दिने वातावरण प्रदान गरेर यो समस्या रोक्न र समाधान गर्न सकिन्छ।

प्रतिक्रिया