काठमाडाैं। जाडो मौसममा बालबालिकाको छालाको हेरचाह थप संवेदनशील र जिम्मेवारीपूर्वक गर्न आवश्यक हुन्छ। चिसो हावा, सुख्खा वातावरण र कम नमीका कारण उनीहरुकाे छालाको प्राकृतिक नमी सन्तुलनमा गम्भीर असर पर्न सक्छ।

बालबालिकाको छाला वयस्कभन्दा पातलो, संवेदनशील र नाजुक हुने भएकाले विशेष ध्यानका साथ यसको हेरचाह गर्नुपर्छ। जाडोमा उचित हेरचाहले बालबालिकाको छालालाई नरम, चम्किलो र स्वस्थ राख्न मद्दत गर्दछ।

जाडो मौसममा बालबालिकाको छालामा देखिने समस्या :

१) सुख्खा र फुस्रो छाला (Dry and Flaky Skin):

जाडोमा छालाबाट चिप्रा हट्न थाल्छ र छाला फुस्रो देखिन्छ।

यसले बालबालिकामा असजिलो महसुस गराउँछ।

२) चिलाउने समस्या (Itchy Skin):

चिसो हावाले छालालाई संवेदनशील बनाउँछ, जसले गर्दा चिलाउने समस्या हुन्छ।

अनियन्त्रित चिलाइले छालामा चोटपटक र संक्रमणको सम्भावना बढाउँछ।

३) ओठ फुट्ने र चिरा पर्नु (Chapped and Cracked Lips):

सुख्खा हावाले ओठमा नमीको कमी गराउँछ, जसले गर्दा ओठ फुट्ने समस्या देखिन्छ।

४) एक्जिमा (Eczema):

यदि बालबालिकालाई पहिले नै एक्जिमाको समस्या छ भने जाडोमा यो झन् गम्भीर हुन सक्छ।

यसले छालामा रातो दाग, चिलाउने र फोहोरिलो बनाउँछ।

५) चिरा पर्ने हात र खुट्टा (Cracked Hands and Feet):

खासगरी गोडा, कुहिनो र घुँडामा छालामा चिरा पर्ने समस्या देखिन्छ।

६) सूर्यको हानिकारक असर (Sunburn in Winter):

जाडोमा पनि सूर्यको पराबैंगनी किरणले छालामा हानि पुर्याउन सक्छ।

छालाको हेरचाहका लागि प्रभावकारी उपायहरू

१) नियमित मॉइस्चराइजिंग:

नुहाएपछि र सुत्नुअघि बच्चाहरूको छालामा बालमैत्री मॉइस्चराइजर लगाउनुहोस्।

नरिवलको तेल, बदामको तेल वा जैतुनको तेलले छालाको नमी कायम राख्न मद्दत गर्छ।

२) सुरक्षात्मक कपडा लगाइदिनु:

बालबालिकालाई नरम, छाला मैत्री र शरीर छोप्ने कपडा लगाइदिनुहोस्।

उनीहरूलाई टोपी, मोजा र पञ्जा लगाउन प्रेरित गर्नुहोस्।

३) नुहाउने समयमा ध्यान दिनु:

तातो पानीको सट्टा मनतातो पानी प्रयोग गर्नुहोस्।

नुहाउने समय छोटो राख्नुहोस् र साबुनको प्रयोग कम गर्नुहोस्।

छालालाई सुख्खा तुल्याउने साबुन वा श्याम्पु प्रयोग नगर्नुहोस्।

४) सनस्क्रिनको प्रयोग:

जाडोमा पनि बाहिर जानुअघि बालमैत्री सनस्क्रिन प्रयोग गर्नुहोस्।

५) ओठको हेरचाह:

बच्चाहरूको ओठ फुट्न नदिन लिप बाम लगाउन नबिर्सनुहोस्।

६) ह्युमिडिफायरको प्रयोग:

घरभित्रको हावामा नमी थप्न ह्युमिडिफायर प्रयोग गर्नुहोस्।

७) सन्तुलित आहार:

छालाको स्वास्थ्यका लागि भिटामिन ए, भिटामिन ई, ओमेगा-३, प्रोटिन र एन्टिअक्सिडेन्टयुक्त खाना खान दिनुहोस्।

पर्याप्त फलफूल, हरियो सागसब्जी र पानी खुवाउनुहोस्।

८) सक्रिय रहन प्रेरित गर्नुहोस्:

बालबालिकालाई घाममा खेल्न र समय बिताउन प्रेरित गर्नुहोस्।

धूपमा बिताएको समयले भिटामिन डी प्राप्त हुन्छ, जसले छालालाई स्वस्थ राख्छ।

छालाको हेरचाह गर्दा अपनाउनुपर्ने सावधानीहरू

१) उत्पादनको छनोट:

बालबालिकाको छालामा केमिकलयुक्त उत्पादन प्रयोग नगर्नुहोस्।

बच्चाहरूको लागि विशेष रूपमा तयार गरिएको उत्पादन मात्र प्रयोग गर्नुहोस्।

२) संवेदनशील छाला भएमा:

यदि बच्चालाई चिलाउने, रातोपना, वा संक्रमणको लक्षण देखिन्छ भने तुरुन्तै बालरोग विशेषज्ञसँग परामर्श लिनुहोस्।

तौलिया प्रयोग गर्ने तरिका:

नुहाएपछि छालालाई नरम तौलियाले हल्का पुछ्नुहोस्। छालाको स्वास्थ्य सुधार्नका लागि लामो समयका टिप्स :

– बाल्यकालदेखि नै छालाको हेरचाहबारे सचेतना दिनुहोस्।

-छालाको अवस्था अनुसार नियमित परीक्षण गराउनुहोस्।

-जाडोमा छालालाई नमीयुक्त राख्न दैनिक रुटिन तयार गर्नुहोस्।

बालबालिकाको छालाको स्वास्थ्यको लागि साना साना प्रयासहरू दीर्घकालीन लाभदायक हुन्छन्। जाडोमा छालाको हेरचाहले उनीहरूको छाला नरम, चम्किलो र स्वस्थ राख्न मद्दत गर्दछ। अभिभावकको सजगता बालबालिकाको छालालाई जाडोको कठोर असरबाट जोगाउन प्रभावकारी माध्यम बन्न सक्छ।

(लेखक डा. पाण्डे राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान, घोराही, दाङमा कार्यरत छन्)