अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अमेरिकी राष्ट्रपतिमा तेस्रो कार्यकालको लागि पनि उम्मेदवारी दिने उद्घाेष गरेका छन्।

अमेरिकी संविधानमा “कुनै पनि व्यक्ति दुई पटकभन्दा बढी कुनै पनि पदमा निर्वाचित हुन पाउने छैन” भनी उल्लेख छ, तर ट्रम्पका केही समर्थकहरूले यसलाई समाधान गर्न सकिने सुझाव दिएका छन्।

एनबीसीसँगको एक अन्तर्वार्तामा, ट्रम्पलाई तेस्रो कार्यकालको सम्भावनाको बारेमा सोधिएको थियो, र उनले भनेका छन्, “यो गर्न सकिने केही तरिकाहरू छन्।”

उनले थपे, “म मजाक गरिरहेको छैन… धेरै मानिसहरू चाहन्छन् कि म त्यसाे गरुँ। तर, म उनीहरूलाई भन्छु कि हामीले अझै धेरै लामो बाटो तय गर्न बाँकी छ। तपाईंहरुलाई थाहा छ प्रशासन अझै धेरै प्रारम्भिक चरणमा छ।”

ट्रम्प किन तेस्रो कार्यकालको कुरा गर्दैछन्?

दोस्रो कार्यकालको अन्त्यमा ट्रम्प ८२ वर्षका हुनेछन्। अन्तर्वार्ताको क्रममा, उनलाई “देशको सबैभन्दा कठिन काम” मा सेवा गरिरहन चाहनुहुन्छ कि भनेर सोधिएको थियो।

“मलाई काम गर्न मन पर्छ,” उनले जवाफ दिए।

यो यस विषयमा उनको पहिलो टिप्पणी थिएन। उनले जनवरीमा समर्थकहरूलाई भनेका थिए, “एक पटक होइन, दुई, तीन वा चार पटक सेवा गर्नु मेरो जीवनको सबैभन्दा ठूलो सम्मान हुनेछ।”

यद्यपि, उनले त्यसपछि भनेका थिए यो “नक्कली समाचार मिडिया” को लागि मजाक थियो।

संविधानले के भन्छ?

अमेरिकी संविधानको २२ औं संशोधनले संविधानले कुनै पनि व्यक्तिलाई तेस्रो कार्यकालको लागि सेवा गर्न अनुमति दिँदैन भनी उल्लेख गरेको छ।

अमेरिकी संविधान अनुसार यहाँ कुनै पनि व्यक्ति दुई पटकभन्दा बढी राष्ट्रपति हुन सक्दैन।

संविधानमा भनिएको छ, “दुई वर्षभन्दा बढी अवधि राष्ट्रपतिको रूपमा काम गरेको वा अर्को व्यक्ति राष्ट्रपतिको रूपमा निर्वाचित भएको अवस्थामा दुई वर्षभन्दा बढी अवधि राष्ट्रपतिको पदमा बहाल रहेको कुनै पनि व्यक्ति एक पटकभन्दा बढी राष्ट्रपतिको रूपमा निर्वाचित हुन सक्ने छैन।”

संविधानमा कुनै पनि परिवर्तन गर्न सिनेट र प्रतिनिधि सभा दुवैमा दुई तिहाइ मतले अनुमोदन आवश्यक पर्नेछ। यसका साथै यो परिवर्तनको लागि अमेरिकाका ५० राज्यहरू मध्ये तीन चौथाई राज्यको अनुमोदन पनि आवश्यक पर्नेछ।

ट्रम्पको रिपब्लिकन पार्टीले कांग्रेस (अमेरिकी संसद) को दुवै सदन नियन्त्रण गर्छ, तर यो संवैधानिक संशोधनको लागि आवश्यक बहुमत छैन।

यसबाहेक, अमेरिकाको ५० राज्यमध्ये १८ राज्यमा डेमोक्र्याटिक पार्टी सत्तामा छ।

ट्रम्प तेस्रो पटक कसरी राष्ट्रपति बन्न सक्छन्?

ट्रम्प समर्थकहरू भन्छन् कि अमेरिकी संविधानमा त्रुटिहरू छन्, जुन अदालतमा परीक्षण गरिएको छैन।

उनीहरूको तर्क छ कि २२ औं संशोधनले कुनै व्यक्तिलाई दुई पटकभन्दा बढी राष्ट्रपति पदमा “निर्वाचित” हुनबाट स्पष्ट रूपमा निषेध गर्दछ र “उत्तराधिकार” को बारेमा केही पनि भन्दैन।

यस सिद्धान्त अनुसार, ट्रम्प २०२८ को चुनावमा उपराष्ट्रपति पदको लागि अर्को उम्मेदवार, सम्भवतः वर्तमान उपराष्ट्रपति जेडी भान्ससँगै रनिङमेट बन्न सक्छन्। यसको अर्थ जेडी भान्स त्यसपछि राष्ट्रपति पदको उम्मेदवारको रूपमा उभिनेछन् र ट्रम्पले उनीसँगै उपराष्ट्रपति पदको उम्मेदवारको रूपमा चुनाव लड्नेछन्।

यदि उनले जिते भने, भान्सलाई ह्वाइट हाउसमा शपथ ग्रहण गराउन सकिन्छ। यदि यसपछि भान्सले तुरुन्तै राजीनामा दिए भने, ट्रम्पले उत्तराधिकारद्वारा राष्ट्रपतिको पदभार ग्रहण गर्ने अवसर पाउनेछन्।

पोडकास्टर तथा ट्रम्पका पूर्व सल्लाहकार स्टिभ ब्याननले ट्रम्प “पुनः चुनाव लड्नेछन् र जित्नेछन्” भन्ने विश्वास व्यक्त गरे। यो सुनिश्चित गर्न “केही विकल्पहरू” छन् भनी उनी भन्छन्।

जनवरीमा, टेनेसीका रिपब्लिकन कांग्रेसी एन्डी ओगल्सले प्रतिनिधि सभामा एक प्रस्ताव पेश गरे जसमा राष्ट्रपतिलाई लगातार तीन कार्यकालसम्म निर्वाचित हुन अनुमति दिन संवैधानिक संशोधनको लागि आह्वान गरिएको थियो – बशर्ते तिनीहरू लगातार होइनन्।

यसको अर्थ सबै पूर्व राष्ट्रपतिहरूमध्ये ट्रम्प मात्र योग्य हुनेछन्। बाराक ओबामा, बिल क्लिन्टन र जर्ज डब्लु बुश सबैले लगातार दुई कार्यकाल सेवा गरे, जबकि ट्रम्पले २०१६ मा जिते, २०२० मा हारे र २०२४ मा फेरि जिते।

यद्यपि, संविधान संशोधनका लागि लगाइएका भारी सर्तहरूले ओगल्सको प्रस्तावलाई केवल सपना जस्तो बनाउँछ – यद्यपि यो बहसको विषय बनेको छ।

ट्रम्पको तेस्रो कार्यकालको विरोध कसले गरिरहेको छ?

ट्रम्पको विपक्षी डेमोक्र्याटिक पार्टीलाई यस्ता कुराहरूमा कडा आपत्ति छ।

“यो सरकार कब्जा गर्ने र हाम्रो लोकतन्त्रलाई ध्वस्त पार्ने उनको स्पष्ट प्रयासमा अर्को वृद्धि हो,” ट्रम्पको पहिलो महाभियोगमा प्रमुख वकिलको रूपमा काम गरेका न्यूयोर्कका प्रतिनिधि डेनियल गोल्डम्यानले भने।

उनी भन्छन्, “यदि अमेरिकी संसदका रिपब्लिकन सदस्यहरूले संविधानमा विश्वास गर्छन् भने, उनीहरूले तेस्रो पटक सत्तामा आउने ट्रम्पको महत्वाकांक्षाको खुलेआम विरोध गर्नेछन्।”

ट्रम्पको रिपब्लिकन पार्टीका केही मानिसहरूले यसलाई नराम्रो विचार पनि मान्छन्।

ओक्लाहोमाका रिपब्लिकन सिनेटर मार्कवेन मुलिनले फेब्रुअरीमा ट्रम्पलाई ह्वाइट हाउसमा फर्काउने प्रयासलाई समर्थन नगर्ने बताएका थिए।

“सबैभन्दा पहिले, अमेरिकी जनताले निर्णय नगरेसम्म म संविधान परिवर्तन गर्दिन,” मुलिनले एनबीसीलाई भने।

कानुनविद्हरू के भन्छन्?

नोट्रे डेम विश्वविद्यालयका निर्वाचन कानूनका प्राध्यापक डेरेक मुलरले संविधानको १२ औं संशोधनले “संवैधानिक रूपमा राष्ट्रपति हुन अयोग्य कुनै पनि व्यक्ति संयुक्त राज्य अमेरिकाको उपराष्ट्रपति हुन योग्य हुने छैन” भनी उल्लेख गरेको बताए।

यसको अर्थ, उनीहरूको विचारमा, कुनै पनि व्यक्तिले दुई पटक पद धारण गरेको खण्डमा उसलाई उपराष्ट्रपति पदको उम्मेदवारको रूपमा पनि उम्मेदवार हुन अयोग्य ठहरिन्छ।

बोस्टनको नर्थइस्टर्न युनिभर्सिटीका संवैधानिक कानूनका प्राध्यापक जेरेमी पलले सीबीएस न्यूजलाई भने कि तेस्रो कार्यकालको लागि “कुनै विश्वसनीय कानुनी तर्क छैन”।

के कसैले दुई कार्यकालभन्दा बढी सेवा गरेको छ?

फ्र्याङ्कलिन डी. रुजवेल्ट चार पटक अमेरिकाको राष्ट्रपति निर्वाचित भए। चौथो कार्यकाल सुरु भएको तीन महिनापछि अप्रिल १९४५ मा उनको मृत्यु भयो। डिप्रेसन र दोस्रो विश्वयुद्धले रुजवेल्टको कार्यकालमा प्रभाव पारेको थियो।

त्यतिबेला, अमेरिकी राष्ट्रपतिहरूको लागि दुई कार्यकालको सीमा कानूनमा लेखिएको थिएन – यो प्रावधान १७९६ मा जर्ज वाशिंगटनले तेस्रो कार्यकाल अस्वीकार गरेदेखि पालना गरिएको थियो।

-बीबीसीबाट